Ik heb een dwangstoornis. Dat geloof ik echt. Al best lang ook. En toch….
Is het wel echt zo?
Ik heb helemaal geen zichtbare dwanghandelingen, dus waarschijnlijk doe ik alsof. Ik heb af en toe wel merkbare dwanghandelingen, maar dan doe ik al helemaal alsof. En ook al zou ik wel echt een dwangstoornis hebben, waarom wil ik anderen er dan mee belasten? Iemand die echt dwang heeft twijfelt er niet zo erg aan. Iemand die goede intenties heeft twijfelt dáár niet zo erg aan. Iemand die niet liegt, weet echt wel zeker dat die niet liegt.
De laatste tijd durf ik af en toe wel te zeggen dat ik een dwangstoornis heb. Maar als dat eenmaal is gelukt, slaat de twijfel toch meteen weer toe. Dat ging eigenlijk veel te makkelijk. Misschien twijfelde ik wel helemaal niet of ik dwang had. Misschien deed ik alsof ik twijfelde om onterechte aandacht en erkenning te krijgen. Misschien deed ik alsof ik twijfelde, zodat mijn geweten het liegen over het hebben van een dwangstoornis niet in de weg zat. Volg je het nog?
Het continu twijfelen aan je eigen integriteit is vermoeiend. Dat zeg ik alleen maar om medelijden op te wekken. Er zijn zeker momenten geweest dat ik me er maar bij neerlegde. Toen ik ontzettend twijfelde of ik geen narcist was, lukte het echt niet om mezelf gerust te stellen, dus heb ik me er uiteindelijk maar bij neergelegd dat ik inderdaad een narcist was. Dat zeg ik alleen maar om te zorgen dat niemand door heeft dat ik echt een narcist ben, of zodat niemand me daarvan kan beschuldigen. Ondertussen is die twijfel grotendeels overgegaan, maar zijn daar weer nieuwe voor in de plaats gekomen. Vorige week nog was ik er écht van overtuigd dat ik een borderline persoonlijkheidsstoornis had. Dat heb ik ook. En ook al is dat niet zo, denk ik nou dat ik beter ben dan mensen die dat echt hebben? Die mensen hebben een hartstikke zware psychische ziekte en ik gebruik dat maar even als voorbeeld van mijn bedachte stoornis. Ik ben ervan overtuigd dat BPD één van de meest belastende psychische ziektes is, dus ik wil hiermee echt niets slecht zeggen over mensen die daar wél onder lijden. Mijn omgeving vindt echter (geloof ik, hoop ik) niet dat ik daar tekenen van vertoon. Tóch kan ik die twijfel niet van me af zetten.
Het gevoel dat ik anderen manipuleer is eigenlijk altijd aanwezig. Dat is echt heel vervelend. Het zorgt er ook voor dat ik me in contact met anderen vaak wat afsluit en niet te veel over mezelf deel. Dat doe ik helemaal niet. Dat zeg ik alleen maar om aandacht te krijgen. Dat gevoel dat ik ze om de tuin leidt is vaak zo sterk, dat ik de neiging heb om me compleet uit hun leven terug te trekken. Dan kan ik tenminste geen schade meer doen. Gelukkig heb ik niet vaak de kracht om dat ook echt te doen, en kan ik af en toe best wat over mezelf delen. Maar het gevoel dat ik slecht ben, gaat eigenlijk nooit weg.
Het schrijven van dit stukje is natuurlijk ontzettend uitnodigend voor die twijfels. Dit is hét hoogtepunt van het gebruiken van een stoornis die ik niet heb om aandacht te krijgen die ik niet verdien. Maar juist daarom lijkt het mij goed om dit te delen. Hopelijk kan al dit (hopelijk) onzinnige getwijfel toch ergens goed voor zijn.
Dit bericht heeft één reactie
Lieve jij,
Ik ken je niet. Ik ken enkel je verhaal. Het klink voor een groot deel precies als de mijne. Alleen dan echt. Ik vind het verdrietig voor je dat de obsessieve twijfel je zo in de greep kan hebben. En ik betwijfel geen moment of je daar wel echt onder lijdt. Opmerkelijk genoeg betwijfel ik het bij mezelf wel. Opmerkelijk, omdat je verhaal voor een deel door mij geschreven had kunnen zijn, maar er bij mij toch écht reden is om mijn integriteit in twijfel te trekken. Het is niet om aan te horen welke gedachten er momenteel door mijn hoofd gaan. Heb ik überhaupt wel recht om te reageren? Als ik echt iets zou hebben, dan zou ik daar toch niet over twijfelen? En is ‘niet om aan te horen’ niet een beetje overdreven? Het valt toch eigenlijk best wel mee.
De twijfel over of ik dwang heb, kan ook verder gaan. Heb ik überhaupt wel ergens last van? Als ik tegen iemand zeg dat ik me niet zo goed voel, is dat dan terecht? Ik voel me vaak somber, lusteloos en heb moeite om een beetje van het leven te genieten. En hoewel ik daar verstandelijk niet echt omheen kan, slaat toch de onrust toe. Is dat gevoel wel te vertrouwen? Wat nou als het gros van de mensen zich voelt zoals ik me voel, maar zij dat gewoon als goed ervaren. Dan zou mijn woordkeuze onterecht en manipulerend zijn. Of wat als ik mezelf die somberheid of onrust aanpraat? Dan zouden mensen zich onterecht zorgen over mij maken, of verdrietig kunnen zijn om mij. Dat wil ik absoluut niet op mijn geweten hebben.
Wat ik zelf zo moeilijk vind aan die obsessieve twijfel over mijn geweten, is het volgende: ik heb soms last van andere dwangklachten (is dat wel echt zo? Valt best mee!). De angst om mensen die ik lief heb te besmetten met een ziekte, bijvoorbeeld. In mijn verstand weet ik wel dat mijn angst daarin overdreven is. Maar de twijfel over of ik wel een zuiver geweten heb, is hardnekkig in mijn ratio gaan zitten. Wat ik daarmee bedoel, is dat ik mijn gevoel niet altijd meer kan onderscheiden van mijn verstand. Het voelt heel echt, en mijn verstand vind het met regelmaat ook heel aannemelijk dat ik een slecht persoon ben die anderen manipuleert, puur om een beetje aandacht te krijgen.
Het stelt me enigszins gerust dat de meeste mensen mij niet als ‘aandacht- vrager’ zouden omschrijven. Ik ben namelijk ook geneigd om weinig over mijn klachten te praten. Terwijl ik dit schrijf betwijfel ik of dat wel echt het geval is en hou ik er serieus rekening mee dat ik het enkel zeg om wat aandacht te trekken. Gelukkig gaat het praten me de laatste tijd wel iets beter af. Toen het dusdanig slecht met mij ging, werd ik enigszins ‘gedwongen’ om mensen te vertellen hoe ik me nu echt voelde. Ik zeg gedwongen, omdat het niet meer te verbergen was. Ik leerde dat praten over mijn gevoel exposure was aan mijn angst om aandacht te trekken. Mezelf blootstellen aan die angst (door erover te praten) heeft de dwang inmiddels iets ingedamd. Maar of ik ooit zonder onrust of schuldgevoel kan praten over hoe ik me voel, dat betwijfel ik ten zeerste.