Ik ben niet de enige verpleegkundige die smetvrees heeft ontwikkeld gedurende haar opleiding en werkzame leven. Je wordt gedrild om bacteriën en onheil te zien. Iedere deurknop is een potentieel gevaar, de grond besmet en iedere patiënt een mogelijke bron van infectie. Dat ziekenhuisgewoontes op een gegeven moment je privéleven binnendringen, valt je pas op als het te laat is en je in de wurggreep van de dwangslang zit die je langzaam de adem beneemt.
Mijn vorm van smetvrees
Omdat schoonmaken is omringd met angst en rituelen begin ik er vaak niet aan. Ondanks mijn smetvrees is mijn huis een rommeltje en niet brandschoon. Mijn huishoudelijke hulp is chronisch ziek en komt niet meer terug. Ik wil geen nieuwe. Mijn oude hulp was vertrouwd en ik had mijn eigen rituelen als ze geweest was; dan poetste ik alles wat zij mogelijk had kunnen aanraken. Een beetje mal, ik weet het, maar het werkte en mijn huis was schoon. Ik wil geen nieuwe hulp omdat ik vind dat ik het zelf moet kunnen, dat huishouden. Op zich een juiste constatering als ik geen dwang zou hebben.
Stofzuiger is ‘vies’; wc schoonmaken lukt wél
Als ik geen dwang had, zou ik zeeën van tijd over hebben en durfde ik even snel een stofzuiger te pakken als de haren van de hond over de grond dweilden. Maar een stofzuiger vind ik ‘vies’ en ik wil niet dat de slang van de stofzuiger ergens tegenaan komt, bijvoorbeeld tegen de bank, want dan moet ik die plek daarna ook weer schoonmaken.
Hetzelfde met de was. Het moment dat ik een kledingstuk in de wasmand gooi is het ‘besmet’. Ik kom er dan niet meer aan en laat mijn man de was doen. Het bijzondere is dat ik wel de wc kan schoonmaken en de vloer kan dweilen. Daarna stap ik wel onder de douche en trek ik schone kleren aan, maar het soppen met een sopje, een sponsje en een vaatdoek gaat prima. Evenals het lappen van de ramen. Twee keer per jaar, maar dat is mijn normale schema.
Balen van hondenharen
Het betekent ondertussen wel dat ik baal van de hondenharen op het parket, het stof op de piano en de afgevallen plantenblaadjes op de vensterbank. Ik laat het allemaal liggen, want als ik begin schoon te maken ben ik na een half uur het spoor bijster. Ik ‘moet’ zorgen dat mijn blouse niet tegen de ‘vuile’ spullen aankomt, ik ‘mag’ nergens tegenaan stoten met mijn benen of hoofd. Doodvermoeiend, dus doe ik het maar niet.
Een vermijdende smetvrezer
Ik ben dus geen poetsende smetvrezer, maar een vermijdende smetvrezer. Je zult mij geen tafeltje 20 keer zien poetsen, of drie keer per uur het parket stofzuigen. De stofzuiger is veel te eng. Maar ik houd wel van een opgeruimd en schoon huis. Bij mijn moeder glimt alles je tegemoet. Haar woonkamer is een soort toonzaal. Ze is 87 jaar en poetst nog elke week de koperen deurbel. Zij heeft overigens geen dwang, maar een ijzeren dicipline. Ik dacht al die jaren dat mijn dwang een gebrek was aan die ijzeren discipline, dat ik een slappeling was die bij elke dwanghandeling faalde. Na anderhalf jaar therapie durf ik een beetje te geloven dat dwang niets te maken heeft met te weinig discipline. Ik heb er niet voor gekozen. Het is niet mijn schuld.
Terugwinnen van terrein
Samen met mijn gedragstherapeut werk ik nu keihard aan het terugwinnen van terrein op de dwang. De gewoontes van de dwang, stapje voor stapje, heel langzaam, los te weken van mijn gezonde gedrag. Als een oude postzegel die je voorzichtig van een enveloppe weekt. Het gaat mij eigenlijk te langzaam, maar één stap te snel en ik kapseis bijna. Ik ga vooruit met de exposure, maar ik kan er nog niet mee in het circus.
Meer regie, omdat het moet
Ondertussen pak ik als huisvrouw af en toe een stukje huishouden op. Ik heb deze week een stapel post weggewerkt die er al een half jaar lag. Ik begreep ineens waarom mijn website bijna was opgeheven. Er lagen al drie ongeopende betalingsoproepen. Nu mijn hulp vertrokken is, dwingt mij dat in het weer oppakken van mijn huishouding. En ik merk dat ik dat best prettig vind. Zelf weer wat regie, omdat het moet. Het ‘goede moeten’ wel te verstaan. Met hele kleine stapjes wordt het misschien nog wat met mijn huishouding. Maar een showroom zal het nooit worden.
Dit bericht heeft 16 reacties
Ik heb diverse soorten dwang.
De vorm die jij beschrijft doet mij een beetje denken aan mijn
vermijdende opruim dwang.
Ik wil graag een opgeruimd huis, maar weet niet waar ik de spullen moet laten
en ik heb ook moeite met dingen weg doen.
Midden in het opruimproces raak ik dan zo oververhit en in de war, omdat ik niet meer weet wat ik moet doen, dat ik met een berg troep midden in de huiskamer achter blijf en stop met opruimen.
Uiteindelijk ga ik wel verder de volgende dag, maar mijn man geeft dan vaak ideeën en dan gaat het daarna beter.
Maar in principe vermijd ik opruimen dus liever, omdat ik er dus grote stress door krijg.
Maar aan de andere kant word ik ook onrustig door troep.
Beste Hannah,
Dank je wel voor je reactie. Het is inderdaad een enorme klus voor ons. Voor mensen zonder dwang zijn opruimen en schoonmaken een fluitje van een cent. Ze hebben niet door hoe zwaar en angstig dat ons kan maken. Heel veel succes. Groetjes, Femke.
helemaal mee eens
Dankje voor het delen van je verhaal. Het is belangrijk dat smetvrees en poetsdwang niet worden gezien als altijd verbonden aan elkaar 😉
Succes met je therapie.
Dank je wel, groet Femke
Hoi Femke,
Bedankt voor het delen van je verhaal. Het is alsof ik een verhaal van mezelf zit te lezen! Ik ben ook verpleegkundige en kamp met precies hetzelfde als jij, alles is zooo herkenbaar. Ik zou het heel erg fijn vinden om eens met je in contact te komen. Zie je dat ook zitten?
Hi Femke,
Wat een herkenbaar verhaal.
Mensen verwachten dat wanneer je smetvrees hebt, je huis er heel schoon uitziet.
Ik vind het moeilijk om uit te leggen waarom dat bij mij niet het geval is.
Jij hebt het ook voor mijn situatie perfect uitgelegd.
Door welke therapeut word jij momenteel geholpen?
Veel succes
Ellen
Hoi Ellen, ik heb contact gezocht met de Angst, Dwang en Fobie stichting. Zij hebben mij in contact gebracht met mijn huidige therapeut. Zij hebben een lijst van therapeuten die goed zijn in mensen zoals jij en ik te begeleiden. Heel veel moed en succes. Het is echt een rotziekte. Groetjes, Femke.
ik heb smetvrees maar herken mezelf heel erg in jouw verhaal
groetjes theresia
Beste Theresia,
Dank je wel voor je reactie. Veel sterkte!!! Groetjes, Femke
Zeer herkenbaar verhaal. Poetsen is voor mij een hele opgave. Het is effectief niet zo dat je huis altijd piekfijn in orde is als je smetvrees hebt. Integendeel zelfs. Doordat ik zovele dingen ‘vies’ vind, is poetsen vaak een hele opgave. Zeer veel dingen die voor andere mensen heel logisch lijken, zijn dat voor mij absoluut niet. Er is, zoals ik ergens gelezen heb, inderdaad een enorm verschil tussen proper en ‘smetvreesproper’.
Poetsen gaat ook gepaard met enorm veel water- en energieverbruik. Ik moet altijd enorm veel poetsdoeken en dweilen gebruiken, die nadien op 60% dienen gewassen te worden. Als ik gedaan heb met poetsen, kan ik niet gaan genieten van mijn proper huis. Dan moet ik immers eerst weer poetsdoeken wassen, kledij wassen, poetsgerief opruimen, … Al het gedoe dat bij het poetsen hoort omwille van de smetvrees, vreet energie.
‘k Word al 20 jaar geplaagd door smetvrees. Ik begin de moed stilaan op te geven.
Groetjes
Brigitte
Beste dwanger,
Geef de moed niet op! Zoek hulp; een goede therapeut en/of psychiater. Ik heb beide en die helpen mij goed. Met vallen en opstaan, veel vallen overigens. Dwangen vraagt inderdaad super veel energie, en ook het niet eraan toegeven vreet energie. Maar houdt moed.
Warme groet, Femke
Heel erg herkenbaar 🙁
Hier nog een verpleegkundige. Inmiddels niet meer praktiserend door de verlammende werking van mijn OCD op het leven. Daarnaast afgelopen jaar gediagnosticeerd autist en moeder van ons bijna 9 maanden oud zoontje.
Wat is jouw verhaal herkenbaar. Als persoon houd je je niet bezig met het feit dat een deurklink vies kan zijn of waar er allemaal wel bacteriën etc op kunnen komen. Maar als verpleegkundige dan wel ander medici, wordt je gedrild, wat jij zo mooi zegt.
Ik kan ook niets in het huishouden doen, zonder dat ik daarna moet douchen en al mijn kleding moet wassen. Ik kom niet meer in de winkel, dat is vies. Ik ga niet meer op bezoek en hier komt geen bezoek. Koken is een drama geworden, want tijdens de zwangerschap lees je alles over listeria en andere bacteriën op groenten en vleeswaren. Ik dacht dat dit tijdelijk zou zijn, maar ook nu ik bevallen ben, durf ik niet meer te koken. En als ik al kook voor mijn zoontje (ik zelf eet kant en klaar), dan moet dit steriel gebeuren (alle ‘schone’ spullen worden al vooraf klaargezet) en na het koken wordt de gehele keuken en alles wat aangeraakt is gesteriliseerd.
Alles wat aangeraakt wordt, wordt vervolgens met 70% alcohol schoon gemaakt. De was mag alleen gedaan worden, doordat ik ga douchen en als de was erin zit, wordt het wasmachine en de omgeving gereinigd met alcohol.
Als ik het afval heb weggebracht, moet ik direct door naar de douche en mag ik niks meer aanraken. De buitendeur staat dus al open, want anders moet ik de deurklink aanraken. Ik wil niet dat mensen mijn zoontje aanraken, want dit is vies. Als wij thuis komen van bezoek aan opa en oma (dit doe ik wel voor mijn zoontje) wordt hij helemaal omgekleed en worden zijn handjes en gezichtje gewassen. Ook alles wat aangeraakt is, deurklinken, wandelwagen ga zo maar door, worden gesteriliseerd.
Ik heb sinds kort exposure therapie, maar ik merk nog weinig succes. Mijn hoofd draait overuren!
Beste Nikki,
Wat een heftig verhaal meid. Die dwang is echt een verschrikkelijke aandoening en ik lees dat het bij jou nog bijzonder heftig is. Het is nu 5 jaar nadat ik deze blog schreef en het gaat nu een beter met mij dan toen. De exposuretherapie ging bij mij pas goed werken toen ik een goede mix van antidepressiva kreeg tegen mijn dwang. Het is een bijzondere combinatie van clomipramine en fluvoxamine. Die laatste heeft dan weer te maken met de invloed op de afbraakstof van clomipramine. Zoals je ziet, heel ingewikkeld, maar mijn psychiater wist daar gelukkig alles van. Misschien heb jij dit al, maar ik geef het maar aan. Alle beetjes kunnen helpen. We moeten zorgen in goede conditie te blijven om die dwang zoveel mogelijk onder controle te houden want dat is topsport. En dat blijft het. Maar, houd moed, goed dat je in behandeling bent, dat is al een belangrijke stap naar herstel. Ik wens je super veel moed en kracht toe om het monster van de dwang in zijn hok te krijgen. Hartelijke groet, Femke
Hoi Femke, wat lief dat je nog reageert ook al is het al zo’n tijd geleden dat je dit schreef. Fijn dat het met jou iets beter gaat. Ik gebruik ‘nog’ geen medicatie. Ik heb dit altijd tegen gehouden ivm mijn zwangerschap en het geven van borstvoeding. Ik denk er toch sterk over na om hier mee te beginnen. Dank je wel voor de bemoedigende woorden! Jij eveneens succes om het monster verder in zijn hok te krijgen én hem daar te houden. Gr. Nikki